In 2020 staat de start van de bouw van een nieuwe Vechtzomp op de planning. De zomp wordt helemaal opgebouwd voor en door Ommenaren. Lees hier meer over de historie van Vechtzomp Ommen.

Historie

De Overijsselse Vecht was van de 15e tot begin 20e eeuw een belangrijke vaarverbinding tussen Hanzestad Zwolle en de Grafschaft Bentheim in Duitsland. Voordat er wegen en sporen werden aangelegd, ging al het transport via het water. Goederen, zoals zandsteen, hout en landbouwproducten werden vervoerd. Honderden scheepjes voeren over de Vecht. De Vecht was een kronkelende rivier met veel bochten. Dit was lastig varen voor schippers. Daarnaast is de Vecht een regenrivier met sterk wisselende waterhoogten. In de 17e eeuw werd de eerst ‘Vechtzomp’ geïntroduceerd. De zomp was een vrachtscheepje van 12 meter lang, ong. 3 meter breed en had een diepgang van 40 cm. Tegen het einde van de 18e eeuw voeren er meer dan 400 zompen over de Vecht.

Omstreeks 1830 kwamen er verharde wegen in Overijssel. Ook werden er kanalen gegraven. De scheepsvaart was niet meer de enige mogelijkheid om goederen te vervoeren. Rond 1900 werd de Vecht gekanaliseerd. Er kwamen stuwen om de waterhoogte op constant peil te houden en de bochten werden afgesneden. Waar het eerst van Zwolle naar Duitsland 12 dagen duurde, konden schepen nu in 8 dagen heen en terug. Dat leek een mooie stap, maar door spoorwegen en auto’s verdween de beroepsscheepvaart langzaam. In 1950 waren de turf- en beurtschippers de laatste schippers.

Replica’s van zompen

In 1925 ging de laatste zomp uit de vaart en belandde het in 1942 in het Openluchtmuseum in Arnhem. Helaas raakte het tijdens Operatie Market Garden zwaar beschadigd. Na de oorlog zijn de restanten naar het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen overgebracht. Daar is in 1986 met behulp van tekeningen en informatie over de brokstukken een replica gebouwd. Dit schip, genaamd Regt door Zee, ligt in Rijssen in de Regge en wordt onderhouden door Stichting Enterse Zomp. Deze stichting heeft in 2011 op de Enterse Waarf een tweede replica gebouwd, genaamd De Vriendschap. Sinds het voorjaar 2012 worden ook daar tochten mee over de Regge gemaakt.

Nieuwe Vechtzomp

Het plan voor het bouwen van een nieuwe Vechtzomp leeft al een aantal jaar in Ommen. In Gramsbergen en Dalfsen zijn er soortgelijke schepen aangeschaft. Een zomp aanschaffen, dat wil de Stichting Vechtzomp Ommen niet. Het onderscheid met andere zompen is dat de Vechtzomp Ommen geheel door vrijwilligers wordt gebouwd. Dat kost ongeveer 5000 vrijwilligersuren en is een proces van 3 jaar. De stichting wil samenwerken met scholen uit de regio en stageplekken aanbieden aan jongeren. Het motto is: Voor en door Ommenaren. Niet alleen wordt de zomp door vrijwilligers gebouwd, ook het materiaal komt uit het Vechtdal. Letterlijk van boom tot plank, niks geïmporteerd. De realisatie van de Vechtzomp heeft veel educatieve en maatschappelijke doeleinden en voegt een stukje beleving toe. Lees hier het hele plan en de doelstelling!